Đâu là một tokenomics hiệu quả? Cùng mình tham khảo góc nhìn của Binance Labs về việc thiết kế tokenomics trong bài viết này nhé!
Tokenomics luôn là một phần thiết yếu tạo nên thành công của một token, mới đây Binance Labs đã có những chia sẻ về tokenomics cũng như những chú ý để tạo nên một tokenomics hiệu quả. Có thể đây cũng chính là tiêu chuẩn để Binance Labs đánh giá token của các dự án trước khi đưa ra quyết định đầu tư hoặc thậm chí là listing lên sàn Binance.
Bài viết này được mình lược dịch từ những chia sẻ của Binance Labs và đưa ra thêm một vài dẫn chứng từ portfolio của Binance Labs, các bạn có thể tham khảo để tìm ra những hidden gems tương tự hoặc tự mình đánh giá cách thiết kế token của các dự án khác.
Lưu ý: Bài viết chỉ mang mục đích chia sẻ thông tin, không phải là lời khuyên đầu tư cho bất kì dự án nào cho dù được nhắc tới.
Theo Binance Labs, thế nào là một token thành công?
Một token có thể xem như là đại diện cho cổ phần của một nhà đầu tư trong một dự án blockchain. Những người nắm giữ token có thể kiếm lợi nhuận bằng cách trade hoặc đơn giản là hold những token này.
Một token thành công nên có các ứng dụng thiết thực, liên quan mật thiết tới dự án, khuyến khích được người dùng sử dụng và tham gia vào quản trị dự án.
Thiết kế tokenomics theo chuẩn Binance Labs
Đây là những chia sẻ chi tiết về các yếu tố tạo nên một tokenomics mà Binance Labs khuyến khích cho một dự án DeFi. Tất nhiên đây cũng chỉ là chia sẻ chứ không phải một công thức cố định buộc các dự án phải tuân theo, mỗi dự án có thể có những dụng ý và đột phá riêng từ đó có những tokenomics riêng.
Token Allocation
Token thường được chia ra các pool khác nhau để phục vụ các mục đích khác nhau, chúng ta thường thấy các pool dưới đây:
- Team: Phần này được dùng để trả cho các thành viên chủ chốt, nhân viên, đội ngũ dự án, thường ở mức 10 – 20%. Một vài công ty đổi phần này tương ứng thành 100% quyền sở hữu tổ chức.
- Community: Thưởng cho các thành viên của cộng đồng thông qua các hoạt động airdrop, retroactive, hoặc các chương trình giới thiệu (referrals), thường chiếm 10 – 20%.
- Reserve/Foundation/Treasury: Các quỹ dự trữ được dùng để chi trả cho việc mua bán sát nhập, tạo lập thị trường (market making), phí mời cố vấn, dự phòng cho các khoản phát sinh,… nên chiếm khoảng 20 – 30%.
- Seed/Private/Strategic Sale: Các đợt mở bán huy động vốn để phát triển dự án. IDO/IEO: Thường chỉ chiếm 1 – 2% tổng cung, còn tùy thuộc vào dự định của dự án và yêu cầu của các nền tảng IDO.
- Marketing: Thông thường chiếm 10% tổng cung.Partnerships/Ecosystem: Được dành ra để khuyến khích các developers và các dự án khác tích hợp sản phẩm, đẩy mạnh quan hệ đối tác, mở rộng hệ sinh thái. Phần này thường chiếm 10-20%.
- Mining Rewards: Phần thưởng cho việc cung cấp thanh khoản, tạo động lực hold token, giảm áp lực bán và thường chiếm 10%.
Token Release Schedule
Lịch trả token cũng là một yếu tố vô cùng quan trọng ảnh hưởng trực tiếp tới thành công của một dự án. Có một vài điểm mà chúng ta luôn cần chú ý khi đánh giá một dự án:
Nguồn cung lưu thông ban đầu (Initial circulation): Còn tùy thuộc vào lĩnh vực của dự án, nhưng tốt nhất lượng token lưu thông ban đầu nên được giữ vững ở mức nhỏ hơn hoặc bằng 20%. Lý do là vì khi đó dự án đang ở giai đoạn sơ khai, vốn hóa thị trường nên theo sát các thành tựu mà dự án đạt được để tránh lạm phát cao.
Thời gian phân bổ token (Vesting Period): Binance Labs thường khuyến khích các dự án kéo dài thời gian vesting kéo dài đến 5 năm hoặc dài hơn, mục đích để có đủ thời gian để xây dựng cấu trúc token bền chắc, và đây cũng là minh chứng rằng dự án sẽ đi đường dài.
Lạm phát (Inflation): Theo Binance Labs, lượng token được gia tăng hàng tháng phải luôn được kiểm soát tốt, chú ý tới lượng token từ các pool khác nhau, và hãy luôn đảm bảo số lượng token được unlock sẽ đủ cho dự án chi trả cho các loại phí.
Phân tích tokenomics của các dự án mà Binance Labs đầu tư
Sau khi đã có nền tảng về gợi ý thiết kế tokenomics hiệu quả từ Binance Labs, cùng lại một vài dự án Binance Labs mới đầu tư trong thời gian gần đây có tokenomics tương đối giống với những gợi ý trên.
Lưu ý: Thông tin bài viết đưa ra chỉ là mục đích cung cấp thông tin, không phải là lời khuyên đầu tư.
Tokenomics Automata Network
Automata Network là một giao thức dịch vụ phi tập trung cung cấp phần mềm bảo mật trung gian cho các DApps.
Ngày 11/2 vừa qua, Binance Labs đã thông báo trở thành nhà đầu tư chiến lược của Automata, hỗ trợ dự án phát triển Web3 và các sản phẩm, dịch vụ tập trung vào quyền riêng tư, bao gồm:
- Một nền tảng NFT đa năng.
- Một nền tảng triển khai DAO (tổ chức tự trị phi tập trung) multi-chain.
- Một phần mềm API trung gian đang trong quá trình phát triển.
Token Supply
Tổng cung: 1,000,000,000 ATA.
Cung lưu thông hiện tại: 201,319,221 ATA.
Token ATA ban đầu được đưa ra thị trường qua Binance Launchpool (4%) và chủ yếu qua chương trình mining của Automata Network.
⇒ Số lượng token ban đầu bán ra vừa phải, chủ yếu khuyến khích người dùng sử dụng sản phẩm.
Token Allocation
Protocol Reserve: 35%
Ecosystem and Dev Community: 30%
Team: 15%
Strategic Sale: 6%
Seed Sale: 5%
Strategic Partners and Advisors: 5%
Binance Launchpool: 4%
Token Release Schedule
Token ATA được phân bổ theo biểu đồ sau:
Token Use Case
Token ATA được dùng để:
- Governance: ATA token holder có thể tạo và bỏ phiếu cho các proposal. Nội dung của Proposal bao gồm: tính năng nền tảng, thông số mạng,…
- Mining rewards: Compute và storage miners kiếm được ATA token bằng cách chạy các ứng dụng và thực hiện các giao dịch cho người dùng trên mạng.
- Protocol fees: Người dùng trả cho miners cho các công việc lưu trữ và tính toán.
- Geode allocation: Người dùng có thể liên kết ATA token để tham gia đấu giá Geode.
⇒ Thời gian phân bổ token dài hạn, tỉ lệ phân bổ token cũng theo khá sát theo những gợi ý từ Binance Labs, token cũng được gắn liền với các công dụng đặc trưng, khuyến khích người dùng sử dụng sản phẩm của dự án.
Tokenomics Coin98
Coin98 là một hệ sinh thái DeFi Multi-chain bao gồm đầy đủ các bộ sản phẩm phục vụ nhu cầu của người dùng, từ giao dịch, lưu trữ đến quản lí tài sản, cho vay, tiết kiệm,…
Đầu tháng 1 vừa qua, Binance Labs đã công bố khoản đầu tư chiến lược vào Coin98, hỗ trợ Coin98 xây dựng bộ công cụ DeFi đầy đủ hơn nữa, từ đó đóng góp ngược lại cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng DeFi trên BNB Chain.
Token Supply
Tổng cung: 1,000,000,000 C98
Cung lưu thông hiện tại: 185,000,000 C98
Tại thời điểm TGE có 18.5% token C98 được mở khóa, 5% đến từ Binance Launchpad Sale, còn lại 13.5% từ quỹ phát triển cộng đồng, hệ sinh thái.
C98 Token Allocation
Ecosystem Growth: 21%.
Community Development: 20%.
Team: 20.00%.
Strategic Sale: 15%.
Treasury: 12%.
Seed Sale: 5%.
Binance Launchpad Sale: 5%.
Advisors: 2%
⇒ Tỉ lệ phân phối token khá tương đồng với gợi ý từ Binance Labs.
Token Release Schedule
Lịch mở khóa token C98 diễn ra như sau:
⇒ Thời điểm dự án còn sơ khởi số lượng token được mở khóa chỉ khoảng 20%, thời gian lock và vesting sau đó cũng khá lâu, đảm bảo thời gian cho dự án phát triển.
Token Use Case
C98 sẽ được dùng cho các mục đích sau:
- Phí giao dịch: Mỗi lệnh giao dịch trên Coin98 Exchange, Coin98 sẽ thu một phần phí giao dịch.
- Phát triển sản phẩm: Doanh thu C98 từ các nguồn thu phí giao dịch hoặc các nguồn khác, sẽ được dùng để tiếp tục khuyến khích cho những người đóng góp cho Coin98 bao gồm Liquidity Provider, Staker, Users,…
- Staking incentives: C98 sẽ được dùng để thưởng cho các Liquidity Protovider trên Coin98 Exchange.
- Governance: Là một giao thức DeFi và muốn trao quyền cho cộng đồng, Coin98 cho phép những người dùng stake C98 có thể đưa ra các Proposal và được quyết định bởi cộng đồng.
- Unique Membership Rights: C98 holder sẽ được chia làm các tier và hưởng các Incentive từ Coin98, hay các sự kiện từ những đối tác của Coin98.
⇒ Có thể thấy token use case khá đa dạng và gắn chặt với các sản phẩm của Coin98.
Không chỉ các dự án DeFi, ở phần tiếp theo, Binance Labs sẽ chia sẻ các kinh nghiệm về tokenomics trong mảng GameFi. Đây sẽ là những thông tin rất giá trị và mình sẽ gửi đến anh em ngay khi Binance Labs đăng tải trong các bài viết tiếp theo.
Lời kết
Trên đây là những chia sẻ kinh nghiệm về cách thiết kế tokenomics từ Binance Labs và một vài ví dụ thực tiễn khá tương đồng đã được Binance Labs đầu tư. Đây cũng có thể trở thành tài liệu tham khảo cho những bạn muốn tìm ra các dự án có thể được Binance Labs đầu tư hoặc thậm chí list sàn Binance trong tương lai, hay đơn giản là để tự mình đánh giá chuẩn mực tokenomics của một dự án.
Lưu ý một lần nữa là bài viết chỉ mang mục đích cung cấp thông tin, không phải lời khuyên đầu tư cho bất kì dự án nào. Các bạn nên cân nhắc và DYOR trước khi đầu tư nhé!
Nguồn: Coin98