(Dân trí) – Thận giúp loại bỏ các chất thải, nước dư thừa và một số hóa chất. Nếu thận không giữ mọi thứ cân bằng, bạn sẽ dần dần “đầu độc” chính mình.
Thận rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của bạn. Cơ quan này chịu trách nhiệm cho nhiều chức năng, từ xử lý chất thải cơ thể đến tạo ra hormone.
Đó là lý do tại sao việc chăm sóc thận phải là ưu tiên hàng đầu về sức khỏe. Duy trì lối sống năng động, có ý thức về sức khỏe là điều tốt nhất bạn có thể làm để đảm bảo thận của bạn luôn khỏe mạnh.
Nếu bạn mắc một tình trạng sức khỏe mãn tính làm tăng nguy cơ tổn thương thận hoặc bệnh thận, bạn cũng nên hợp tác chặt chẽ với bác sĩ để theo dõi các dấu hiệu mất chức năng thận.
Bạn thường nghe người lớn tuổi nói tôi bị thận yếu, nghĩa là họ có thể mắc một số bệnh thận mãn tính. Khi đó, thận – nhà máy lọc nước tiểu của cơ thể – ít có khả năng lọc chất độc từ máu và bài tiết chúng qua nước tiểu.
Chế độ ăn dựa trên thực vật tốt cho thận (Ảnh: Gettyimages).
Thận hoạt động như thế nào?
Theo Trường Y Harvard (Mỹ), mỗi ngày, một quả thận khỏe mạnh lọc tổng cộng khoảng 200 lít máu, loại bỏ các chất thải, nước dư thừa và một số hóa chất. Nếu thận không giữ mọi thứ cân bằng, bạn sẽ dần dần “đầu độc” chính mình.
Thận có khả năng đặc biệt để tiếp tục hoạt động bất chấp các điều kiện thay đổi, chẳng hạn như huyết áp giảm. Các ống lọc nhỏ trong thận, được gọi là cầu thận, thích ứng theo nhiều cách khác nhau.
Trong tình trạng khủng hoảng sức khỏe nghiêm trọng, thận có thể ngừng hoạt động hoàn toàn như một động thái phòng thủ để giữ chất lỏng trong cơ thể. Đó gọi là chấn thương thận cấp tính và nó thường xảy ra với những người nhập viện.
Nguyên nhân gây ra chức năng thận suy giảm?
Một nửa số người Mỹ trên 75 tuổi có thể có chức năng thận dưới mức bình thường. Một số tình trạng hoặc yếu tố có thể làm tổn thương thận, dẫn đến chức năng thận suy giảm và có thể mắc bệnh thận mãn tính.
Trong đó, bao gồm các bệnh tiểu đường, hút thuốc, tiêu thụ rượu quá mức, tăng huyết áp không kiểm soát được, cholesterol cao. Ngoài ra, một số loại thuốc có thể gây tổn thương thận.
Nếu bạn đang có một lối sống lành mạnh cho tim (tập thể dục thường xuyên và chế độ ăn uống bổ dưỡng dựa trên thực vật), điều đó sẽ giúp bảo vệ thận của bạn.
Chức năng thận thấp là như thế nào?
Thận khỏe mạnh lọc chất thải từ máu với tốc độ 90ml mỗi phút hoặc hơn. Điều này được gọi là mức lọc cầu thận, hoặc GFR. Theo thời gian, thận của nhiều nam giới bắt đầu suy giảm chức năng nhưng bạn sẽ không cảm nhận được tác động ngay lập tức.
Mặt khác, việc thiếu cảnh báo sớm từ các triệu chứng có thể khiến bạn mất cơ hội làm chậm các tổn thương. Hầu hết mọi người không bắt đầu cảm thấy thực sự bị bệnh cho đến khi chức năng thận còn dưới 10%.
Kiểm tra chức năng thận như thế nào?
Là một phần của xét nghiệm máu tiêu chuẩn, bác sĩ có thể kiểm tra mức creatinine để đánh giá chức năng thận. Creatinine được giải phóng từ tế bào cơ vào máu.
Creatinine là một trong những chất được thận lọc từ máu. Nếu thận bắt đầu mất một số chức năng, mức creatinine trong máu sẽ tăng lên. Mức creatinine được sử dụng để tính toán ước tính GFR và đưa ra ước tính về chức năng thận của bạn.
Hầu hết những người bị suy giảm nhẹ chức năng thận đều có thể thực hiện các bước để không khiến thận trở nên nặng hơn. Nếu chức năng hơi thấp nhưng ổn định, bạn có thể chỉ cần gặp bác sĩ mỗi năm một lần. Nếu GFR giảm hoặc đã dưới 50, tốt nhất bạn nên đi khám bác sĩ thận.
Cách bảo vệ và cải thiện chức năng thận
Nếu chức năng thận bắt đầu suy giảm, bạn có thể thực hiện các bước sau.
– Giữ huyết áp và lượng đường trong máu ở mức bình thường
Điều này sẽ giúp làm chậm sự suy giảm chức năng thận. Đặc biệt, giữ huyết áp ở mức dưới 130/80.
– Giảm cholesterol của bạn
Việc giảm cholesterol LDL “xấu” có thể giúp bảo vệ thận. Ngoài ra, những người bị suy giảm chức năng thận có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn, vì vậy việc giảm các yếu tố nguy cơ về tim là rất quan trọng.
– Cân nhắc dùng thuốc
Một số loại thuốc kê đơn có thể bảo vệ thận. Những loại thuốc này làm giảm áp lực trong bộ lọc thận và hạn chế tổn thương thêm. Đối với thuốc kê đơn, bạn cần có sự hướng dẫn chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.
– Ăn chế độ ăn dựa trên thực vật, hạn chế ăn chất đạm
Protein từ thực vật thay vì protein từ động vật có thể ít gây căng thẳng hơn cho thận yếu.
– Thận trọng khi sử dụng các thuốc NSAID
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như ibuprofen và naproxen, cản trở chức năng thận. Dùng chúng khi cơ thể đang cạn kiệt chất lỏng có thể dẫn đến ngừng hoạt động của thận và bạn có thể phải nhập viện.
Để giảm đau, acetaminophen (không quá 3.000 miligam mỗi ngày) sẽ an toàn hơn. Nếu bạn phải dùng NSAID, hãy nhớ uống nhiều nước.
Ngoài ra, theo Healthline, để bảo vệ thận, bạn cần duy trì lối sống luôn năng động và khỏe mạnh. Tập thể dục thường xuyên không chỉ tốt cho vòng eo của bạn, nó có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính. Nó cũng có thể làm giảm huyết áp và tăng cường sức khỏe tim mạch, cả hai đều quan trọng để ngăn ngừa tổn thương thận.
Bạn không cần phải chạy marathon mới có được phần thưởng từ việc tập thể dục. Đi bộ, chạy, đạp xe và thậm chí khiêu vũ đều rất tốt cho sức khỏe của bạn.
Đồng thời, bạn cần lưu ý uống nhiều nước. Không có phép thuật nào đằng sau lời khuyên uống 8 ly nước mỗi ngày, nhưng đó chính xác là một mục tiêu tốt vì nó khuyến khích bạn giữ đủ nước. Uống nước thường xuyên và đều đặn sẽ tốt cho thận của bạn.
Nước giúp loại bỏ natri và độc tố khỏi thận của bạn. Nó cũng làm giảm nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính.
Bạn hãy đặt mục tiêu uống ít nhất 1,5 đến 2 lít mỗi ngày. Chính xác lượng nước bạn cần phụ thuộc phần lớn vào sức khỏe và lối sống của bạn. Các yếu tố như khí hậu, tập thể dục, giới tính, sức khỏe tổng thể và việc bạn đang mang thai hay đang cho con bú đều rất quan trọng để cân nhắc khi lập kế hoạch uống nước hàng ngày.
Những người trước đây đã bị sỏi thận nên uống nhiều nước hơn một chút để giúp ngăn ngừa sự tích tụ sỏi trong tương lai.
