Vì sao các bậc mưu sĩ tài trí hơn người như Khương Tử Nha, Gia Cát Lượng, Trương Lương không tự làm chủ mà lại đi “làm thuê” cho người khác: Tài năng thôi chưa đủ tạo nên sự nghiệp rạng rỡ?
Các bậc mưu sĩ đại tài thời xưa như Gia Cát Lượng, Chu Du, Quách Gia, có ai không tài trí vang danh thiên hạ, họ là cánh tay phải vô cùng đắc lực cho những ai muốn nên nghiệp bá vương.
Vậy nhưng tài năng ngút trời như vậy, vì sao họ không lựa chọn tự mình làm riêng, mà phải đi đầu quân cho người khác?
Thứ nhất, mưu sĩ, không cần vốn, mạo hiểm ít, thu lợi nhiều, ông chủ thắng thua cũng không ảnh hưởng tới mình
Làm mưu sĩ là một nghề không có mạo hiểm. Ông chủ thắng, họ sẽ được chia thưởng. Ông chủ lên ngôi hoàng đế, vậy họ được làm thừa tướng, ghi danh vào sử sách. Khi ông chủ thua thì sao?
Vậy thì ông chủ tự dắt theo cả nhà lên đoạn đầu đài, mưu sĩ sẽ chẳng xảy ra việc gì, họ có thể đổi nơi công tác tiếp tục làm việc. Nói tóm lại là anh thắng thì tôi được lợi lộc, anh thua tôi cũng chẳng ảnh hưởng tới tính mạng, ở thời chiến, vậy là quá ổn!
Thứ hai, phần lớn các mưu sĩ đều không có vốn để tự mình “chơi”
Phần lớn các mưu sĩ đều không có vốn để tự mình “chơi”, người làm lãnh đạo, phần lớn đều có quân đội, địa bàn của riêng mình, phía sau còn có rất nhiều nhà đầu tư hậu thuẫn, có cả một hệ thống chính trị quân đội hoàn chỉnh, đó không phải là những thứ người thường muốn là có được.
Hơn nữa, muốn đưa tất cả những thứ này vào quy củ, nâng lên tầm quy mô mới cũng không phải là một chuyện đơn giản. Mưu sĩ không mai danh ẩn tích thì cũng chỉ có một mình, không có người đầu tư, không có quân đội, không có địa bàn, muốn tự mình khởi nghiệp là vô cùng khó khăn, chi bằng mượn gà đẻ trứng, đầu quân cho người khác, tận dụng tài nguyên của người khác làm nên sự nghiệp.
Thứ ba, mưu sĩ chỉ cần đưa ra những ý kiến mang tính chuyên môn cho ông chủ, không cần phải đưa ra quyết sách
Mưu sĩ chỉ cần đưa ra những ý kiến mang tính chuyên môn cho ông chủ, không cần phải đưa ra quyết sách. Một ông chủ bình thường, có nhiều mưu sĩ giỏi trong tay, mọi người đưa ra kế sách, mỗi người một kế hoặc đưa ra thượng trung hạ sách cho ông chủ lựa chọn, gặp một vấn đề nào đó, mưu sĩ đưa ra mưu sách, ông chủ đưa ra quyết sách.
Ông chủ lựa chọn bạn, nếu thành công, công lao sẽ là của bạn. Ông chủ lựa chọn bạn, nếu thất bại, vậy thì là do ông chủ sai lầm trong việc đưa ra quyết sách cuối cùng.
Ông chủ không lựa chọn bạn, lựa chọn người khác, sau thành công, chẳng ảnh hưởng tới bạn, nhưng ông chủ rộng lượng thì vẫn sẽ biểu dương bạn, sử sách cũng sẽ giúp bạn lấp liếm, ông chủ không lựa chọn bạn, thất bại rồi, hậu nhân khi đọc lại các ghi chép lịch sử sẽ cho rằng nếu năm đó lựa chọn kế sách của bạn, vậy thì đã chẳng thất bại như vậy.
Đưa ra ý kiến, công việc này không phải công việc khó khăn, khó là ở chỗ đưa ra quyết sách và thực thi phương án đó.
Thứ tư, mưu sĩ phần lớn là người có chuyên môn nhất định chứ không phải toàn tài
Mưu sĩ phần lớn là người có chuyên môn nhất định chứ không phải toàn tài, đưa ra kế sách, ý kiến chuyên môn thì có thể, những chuyện khác e là không làm nổi, còn muốn làm một ông chủ, bạn phải sở hữu cho mình rất nhiều năng lực.
Ông chủ phải có một tấm lòng khoan dung độ lượng, phải có một trí tuệ hơn người, phải có cái gan hơn người, phải có phong thái của một nhà lãnh đạo, phải có mắt nhìn người, biết sử dụng nhân tài, dẫn dắt nhân tài, có tầm nhìn xa rộng, năng lực ứng biến… Còn mưu sĩ thì sao? Phần lớn họ đều không sở hữu nhiều tài năng tới vậy.
Lịch sử không thiếu những vị quân chủ thất bại, mưu sĩ chỉ về hướng tây, họ lại lựa chọn đi về hướng đông, nhiều người chê trách vì sao mưu sĩ giỏi giang lại phải làm việc cho những người không có bản lĩnh như vậy?
Thực ra, không phải họ là bù nhìn hay không có tài cán, mà là bởi làm quân chủ, giữa một loạt những chiến lược và thông tin tới từ các mưu sĩ, họ phải lựa chọn ra một cái duy nhất và chấp hành nó, đây là một việc vô cùng khó khăn. Sai một ly đi ngàn dặm, không ai nói trước được điều gì.
Đó cũng chính là lý do vì sao nhiều người tài giỏi lựa chọn đầu quân cho một công ty lớn nào đó mà không tự mình đứng lên khởi nghiệp, bởi lẽ họ biết rằng rủi ro khi khởi nghiệp lớn hơn rất nhiều so với việc ngoan ngoãn đi làm công việc chuyên môn và sở trường của mình.
Chuyên gia Nguyễn Phi Vân khuyên: Hãy mang tâm lý làm chủ ngay cả khi đang làm thuê
Bà Nguyễn Phi Vân – thành viên sáng lập và phát triển Công ty World Franchise Associates khu vực Đông nam Á, đồng thời cũng là Chủ tịch Công ty Retail & Franchise Asia, Cố vấn về nhượng quyền thương hiệu cho Chính phủ Malaysia, đã có những chia sẻ về hành trình quản trị của mình suốt chặng đường đã qua:
Mang tâm lý làm chủ ngay cả khi đang làm thuê
Chị nghĩ sao về việc các bạn trẻ sớm chọn con đường startup hay làm freelance vì muốn “né” môi trường công sở?
Quan điểm của Phi Vân là: Ai thích làm gì trên đời này thì hãy làm điều đó một cách tốt nhất. Cho nên, startup cũng được, đi làm thuê cũng được, làm freelance cũng được… cái gì bạn cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc nhất thì bạn làm thôi.
Tuy nhiên, khi bạn làm bất cứ thứ gì, điều kiện tiên quyết để thành công là bạn cần phải có kiến thức và kỹ năng. Kiến thức và kỹ năng nếu chỉ học trong trường đại học hoặc học ở Việt Nam thôi thì hơi thiếu nên với những ai cảm thấy mình chưa đủ thì nên đi làm thuê cho những tập đoàn, công ty chuyên nghiệp để học hỏi, trau dồi. Học hỏi và trở thành người chuyên nghiệp thì chọn con đường startup, bạn sẽ đạt tỷ lệ thành công cao hơn.
Nếu startup ngay khi mới ra trường cũng được, nhưng bạn sẽ không có đủ nguồn lực để phát triển tốt nhất. Vậy thì bạn phải tìm những nhà sáng lập, những co-founder, những người có kinh nghiệm, trải nghiệm, kiến thức… để đồng hành, giúp bạn đi xa hơn.
Trước khi chọn con đường freelance, bạn cũng nên bắt đầu từ một tổ chức, một công ty nào đó, học cách làm việc chuyên nghiệp, học cách quản trị bản thân mình tốt nhất trước khi bạn bước ra làm một người tự do.
Theo chị, các bạn mới ra trường nên làm công ty nhỏ hay tập đoàn lớn để thu nạp được nhiều nhất kinh nghiệm và kỹ năng?
Thật ra làm tập đoàn lớn hay công ty nhỏ không quan trọng. Quan trọng người sếp của bạn là ai. Khi bạn mới ra đời, người sếp đầu tiên có vị trí, ý nghĩa rất quan trọng. Đó sẽ là mentor, là người thầy, người dẫn dắt mình cả cuộc đời. Tìm thầy mới quan trọng chứ tìm công ty không quan trọng.
Trong môi trường công sở, làm sao để được sếp quý trọng và tín nhiệm?
Trong cuộc đời làm quản trị, những người tôi quý trọng và tín nhiệm nhất là những người luôn mang tâm lý: “Không phải tôi đi làm thuê, mà tôi đang làm chủ”. Bởi vì khi bạn mang tinh thần làm chủ thì không có mô tả công việc là gì, làm ngày nào – nghỉ ngày nào, làm như thế nào là vừa đủ…, trái lại luôn nghĩ ra những thứ tốt nhất, hay ho nhất, sáng tạo không ngừng, đặc biệt không chỉ làm việc ở mức tốt, mà luôn đạt mức xuất sắc, vượt xa sự trông đợi của người khác. Đó cũng là người luôn được cất nhắc, được đầu tư, được nhắm đến trở thành cộng sự của tôi trong các dự án mới.
Thái độ làm chủ ấy khiến những người cộng sự làm cùng bạn mong muốn biến bạn thành người làm chủ. Nếu làm được việc đó, con đường làm thuê của bạn sẽ ngắn lại, con đường làm chủ trở nên rộng rãi, thênh thang hơn.
Theo Báo Dân sinh